Antroposofie en borstvoeding

Redactie: Dit artikel is geschreven vanuit antroposofisch oogpunt en bedoeld voor mensen die bijv. een antroposofisch consultatiebureau bezoeken. Net zoals met veel andere levensovertuigingen zijn er overeenkomsten en tegenstrijdigheden met attachment parenting. Een van de punten waar een tegenstelling lijkt te bestaan en waar AP- ouders vaak tegen aanlopen binnen antroposofie is de duur van borstvoeding. Een tegenspraak die bij nader inzien toch minder scherp is.

Antroposofische medicijnen, borstvoeding en spenen

door Risë Smythe-Freed

Vraag: Het is heel erg verwarrend voor ons wanneer verschillende mensen binnen de antroposofische wereld tegengestelde informatie geven over borstvoeding en het spenen van je kindje. Wie heeft er gelijk?

Antwoord: Jij!

Risë Smythe-Freed, Verpleegkundige, BS, is verpleegkundige sinds 1981. Ze is een antroposofisch verpleegkundige en bestuurslid van de Artemisia Association for the Anthroposophical Renewal of Healing.

Een van de grootste tests voor ouders van baby’s en jonge kinderen in onze antroposofische wereld is vertrouwen te hebben in hun intuïtie voor wat het beste is voor hun kindje, zeker wanneer anderen dit in twijfel trekken.

Het volgende is samengesteld uit vragen die gesteld worden door ouders. Risë (RSF) bedankt de ouders die hun toestemming gaven hartelijk voor het publiceren van deze vragen in “Walldorf without Walls”.

Vraag: De enige manier om een afspraak te kunnen maken met de euritmiste van onze vrije school is door middel van een verwijzing van de antroposofisch arts. We hebben een afspraak gemaakt met de arts voor een uitgebreid gesprek, zoiets als een “constitutioneel vraaggesprek” met een homeopaat. Ik had mijn 2,5 jaar oude dochter bij me die wat onrustig werd nadat haar ouders al een uur aan het praten waren. Ze klom bij me op schoot en wilde bij me drinken. De dokter keek me vol afschuw aan en zei wat korzelig: “Ik hoop dat je daar snel mee stopt.” Ik was wat overrompeld en vroeg hem naar de reden. Hij vertelde me dat enig voordeel dat een baby heeft van borstvoeding verdwijnt na 4 maanden.

RSF: Voordelen van én het proces van borstvoeding en van moedermelk voor een mensenbaby zijn welbekend. Deze voordelen zijn onder andere volledige immuniteitsontwikkeling, perfecte voedingswaarde waardoor je baby prima groeit, optimale moeder-kind binding, verbeterde en superieure ontwikkeling van het kind tot een productieve onafhankelijke volwassene en vermindering van non-productieve ziektes (chronische ziektes zoals allergieën, astma, chronische oorinfecties, diabetes en zelfs hartproblemen). De “American Academy of Pediatrics” vraagt zijn erkende kinderartsen om borstvoeding aan te bevelen voor de eerste 2 jaar. Anderen zijn zich misschien niet bewust van deze kennisvoordelen in het werkveld van kinderartsen, en andere medische specialisten zoals neonatologen, neurologen, cardiologen, endocrinologen, immunologen en gastro-enterologen. De wereld gezondheidsorganisatie heeft richtlijnen die zelfs de eerste 3 jaar aanbevelen. [Opmerking: Dit is door de schrijfster onjuist weergegeven. De WHO adviseert om uitsluitend borstvoeding te geven gedurende de eerste 6 levensmaanden en daarna borstvoeding naast geschikte andere voeding tot de tweede verjaardag of daar voorbij.]

Vraag: Er is me ook verteld dat mensen geen melkproducten meer moeten eten of drinken na het eerste jaar. Ik ben niet bekend met dit idee, zelfs niet in de alternatieve medische wereld. Is er in de antroposofische visie iets op tegen dat mensen na het 1e jaar melkproducten gebruiken?

RSF: Sommige mensen hebben grote problemen met het verteren van niet-menselijke melk. Einde verhaal. Maar heel weinig mensen kunnen helemáál niets verdragen, ook geen mensenmelk. Maar om nou te zeggen dat niemand melkproducten mag na 1 jaar is ongefundeerd. In sommige culturen zijn melkproducten een belangrijk onderdeel van de voeding.

Ik geef er de voorkeur aan dat baby’s alleen borstvoeding krijgen totdat het kind zelf aangeeft interesse te krijgen voor ander voedsel. Een paar duidelijke hints zijn: 1) duidelijke maagzuurgeur in wat baby spuugt, 2) proberen het eten van mamma of pappa te pakken te krijgen, 3) datzelfde eten naar de mond brengen. Het is overigens een vereiste dat je baby rechtop kan zitten, maar dat is op zich geen reden om met bijvoeding te beginnen.

Zelfs als de baby aangeeft interesse te hebben voor voeding naast de borstvoeding, zijn sojamelk en koemelk moeilijk te verteren. Baby’s en kleine kinderen kunnen bloedarmoede ontwikkelen en andere voedingstekorten die in het bloed te meten zijn en verteringsproblemen van deze soorten die gebruikt worden in kunstvoeding. Het maakt niet uit hoe voorzichtig en chemisch gemanipuleerd, borstvoeding vervangingen bevatten niet de voedingswaarde die borstvoeding heeft, vooral die van de eigen moeder van de baby.

Vraag: Toen ik er tegen in bracht dat ik geen koe ben en dat mensenmelk geen “melkproduct” is, werd mij verteld dat de menselijke spijsvertering borstvoeding niet “herkend”, omdat het te veel lijkt op de samenstelling van het menselijk lichaam. Hoe kan dit? En als het zo is, maakt het dan iets uit?

RSF: Het is eerder dat borstvoeding meer “hemels” is, engelachtig, dichter bij Christus dan enig andere vorm van beschikbare voeding. Borstvoeding, zeker die van baby’s eigen moeder is de perfecte voeding. Ik zeg speciaal van de eigen moeder, in verband met de dichte, intense en broodnodige communicatie tussen het wezen van het kind en het wezen van de moeder. De zelfs meetbare compositie van de moeder/baby specifieke melk/samenstelling varieert van voeding tot voeding en hangt ook af van de communicatie tussen deze twee unieke individuen. De individualiteit van de baby, hoewel deze nog grotendeels in de geesteswereld leeft, communiceert met de individualiteit van de moeder, die ook in verbinding staat met de geesteswereld. Het is essentieel voor de ontwikkeling van het kind en de ontwikkeling van de mensheid dat deze relatie niet is verstoord. Ik kan me niet voorstellen te proberen op dit niveau te communiceren met de koeien op de melkveehouderijen waarvan de melk is verzameld en dan chemisch en mechanisch veranderd in een poging borstvoeding na te maken. Mijn aanbeveling is dat we de melk van de moeder vertrouwen.

Vraag: De dokter die we zagen vertelde ons dat borstvoeding niet wordt verteerd en andere problemen kan veroorzaken. Hij zei ook dat het “erfelijkheid” verlengt. Ik begreep hieruit dat hij eigenschappen, gezondheidsproblemen enz. bedoelde die in de huidige incarnatie zijn gebracht. Hij zei dat erfelijkheid moet worden afgeschud door het incarnerende kind en borstvoeding na 4 maanden zou deze incarnatie stagneren.

RSF: Binnen de antroposofie worden de mensen gezien als spirituele wezens die constant in het proces van incarnatie en ontwikkeling als unieke individuen in een fysiek lichaam op aarde. Ik geloof dat wat we onze kinderen en onszelf voeden een impact heeft op ons proces van incarnatie. Maar volgens de logica van deze dokter, heeft hij liever dat het kind de erfelijkheid van een koe overneemt op de leeftijd van 4 maanden?

Ik ben het er mee eens dat kinderen die in deze fase van de mensheidsontwikkeling worden geboren zullen bezig zijn met het zich ontdoen van het geërfde deel van hun biologie. Het is de bedoeling dat zij totaal unieke individuen worden zo min mogelijk beïnvloed door hun ouders. Mijn tieners bewijzen me dit dagelijks. Maar om nou de biologie van een koe, sojaboon of rijstkorrel op te dringen aan een kind voordat ze er klaar voor zijn om niet menselijke voeding tot zich te nemen, belemmert alleen maar inherente kracht van dit zich ontwikkelende menselijke wezen, om zich te laten ontwikkelen tot rijstkorrel, koe of sojaboon, volgens de logica van deze dokter.

Vraag: Is hoge koorts in de vroege jaren van een kind bedoeld om deze erfelijkheid weg te branden?

RSF: Ja vanzelfsprekend moeten de ouders dit proces opnemen om het kind zo efficient en effectief mogelijk door ziekte heen te helpen op een manier die het doel van de ziekte en de menselijkheid van het kind te ondersteunen. Kinderziekte is een mogelijkheid om de ontwikkeling van het immuunsysteem en de individualiteit te versterken. Kinderziekte moet goed ondersteund worden. Koorts moet efficiënt gemaakt worden en antibiotica, inentingen, vaccinaties, immunisering alleen na grondig onderzoek naar de veiligheid en risico’s en dan alleen nog met de grootste voorzichtigheid en bezorgdheid over de eventuele impact. In een ideale situatie worden ouders aangemoedigd om zichzelf te informeren over het gewone verloop van en het zorgen voor een kind tijdens ziekte en herstelperiode; ouders zijn de meest ideale personen om het kind te voeden en geborgen te houden tijdens ziekte of bij gezondheid.

Vraag: Er is mij ook verteld dat kinderen niet in het bed van de ouders horen te slapen omdat de ouders veel dingen verwerken tijdens hun slaap en er zou een “kruisbesmetting” kunnen plaatsvinden als er teveel mensen in bed zijn. Schaadt het ons kind als ze in ons bed slaapt?

RSF: De taak van de ouders is het verschaffen van GOEDHEID van (voor)geboorte tot een leeftijd van 7 jaar. Hoe jonger het kind is, hoe meer de individualiteit van de moeder de primaire sturing is van die bescherming en voeding. De individualiteit van de vader is het sturen van de bescherming en het voeden van de moeder. De vader moet ook meewerken aan het geven van Goedheid voor het kind en is onvervangbaar in zijn doel de moeder en het kind te beschermen en te voeden (lichaam en ziel).

De controversie over het “family bed” past heel goed in deze context. Als ouders hun kind kunnen bijbrengen dat de wereld een fijne, goede plek is terwijl het kind probeert te slapen in een andere kamer, prima, doe het op die manier. Wanneer het gedrag van het kind en de gevoelens die het uit niet laten zien dat het weet/beseft dat de wereld een fijne, goede plek is wanneer het niet bij de ouders slaapt, zullen de ouders zich genoodzaakt zien hun methodes om het gevoel van Goedheid te geven aan het kind bij te stellen of te veranderen. Sommige ouders hebben ontdekt dat de beste manier om de behoefte aan Goedheid van hun kind te bevredigen is het kind de hele dag en nacht bij zich te hebben. De meeste ouders die deze methode hanteren zeggen dat deze manier hen helpt hun kind beter te begrijpen en beter te reageren op wat hun kind nodig heeft.

Nogmaals, een doordachte benadering werkt goed wanneer je onderzoekt wat het beste werkt voor jouw gezin. Wanneer de vader of de moeder zich gedraagt op een manier die geen Goedheid voor ogen heeft voor het kind, heeft de andere ouder de verantwoordelijkheid en verplichting te handelen naar de behoeftes van het kind. In het zeldzame geval dat geen van beide ouders Goedheid geeft aan het kind zal een andere volwassene moeten ingrijpen en leiden.

Wanneer het kind ongeveer 7-14 jaar is wordt het belangrijkste punt van de verantwoordelijkheid van de ouders hun kind te omringen met Schoonheid; en tussen de 14 en 21 beginnen het kind en alle volwassenen rond het kind aan de Waarheid. In geen geval wordt Goedheid verlaten, in de verdere levensfasen, maar elk is in de eigen ontwikkelingsfase is het belangrijkste.

Vraag: De eurythmiste van mijn kind op school zei dat ze had gehoord van haar eurythmiedocent 20 jaar geleden dat Steiner heeft gezegd dat baby’s vanaf 4 maanden gespeend moeten worden. De leerkracht van mijn kind zei dat ze naar een lezing was geweest tijden haar opleiding waar de spreker zei dat Vrije School leerkrachten een moeder zouden moeten afraden om borstvoeding te geven na 9 maanden. Ik ben naar een lezing geweest waar de dokter zei “stop wanneer het kind loopt”. Wie heeft er gelijk?

RSF: Je kan verschillende meningen horen variërend van beginnen met spenen tot volledig stoppen met borstvoeding bij 6/9/12 maanden/wanneer het kind begint te lopen, afhankelijk van de antroposofisch arts naar wie je luistert. Soms zal een dokter, verpleegkundige, curatieve euritmiste, rt-leerkracht, Vrije School-leerkracht, antroposoof, etc. zelfs proberen om door middel van een citaat van Steiner zijn/haar mening te onderbouwen. Maar er zijn geen letterlijke citaten of teksten gevonden van Steiner die het stoppen van borstvoeding op een bepaalde leeftijd onderschrijven.

Vraag: Ik heb gehoord dat Steiner borstvoeding heeft gehad. Is er een tekst die dit onderschrijft?

RSF: Ja Rudolf Steiner schrijft dat hij 4 jaar borstvoeding heeft gehad. Steiner heeft dit gezegd in zijn autobiografie: “The Course Of My Life”. Hij vroeg zich hierin af of de reden dat hij zo’n moeite heeft gehad met het rouwen om en het verlies van zijn moeder omdat hij 4 jaar borstvoeding heeft gehad. Ik vraag me af of hij zo’n moeilijk rouwproces heeft gehad omdat hij een liefhebbende, nette, morele man was en uit zijn eigen betrokkenheid en waardigheid naar andere mensen verbintenissen heeft gevormd.

Vraag: Onze dochter, die over een paar weken 3 jaar wordt, krijgt nog steeds borstvoeding met bedtijd en slaapt nog steeds bij ons in bed. Ze is open, onafhankelijk, stevig en vrolijk. De druk van de Vrije School-leerkracht van onze zoon en andere mensen binnen de Waldorf wereld is behoorlijk groot. Moeten we stoppen met borstvoeding en onze dochter in haar eigen kamertje laten slapen?

RSF: Wat een geweldige mamma en pappa zijn jullie! Jullie hebben beiden effectief gereageerd op de leeftijdsadequate ontwikkeling en behoefte aan een wereld van Goedheid. Dit zeggende is het ook duidelijk dat jullie je dochter observeren om te zien dat ze duidelijk maakt toe te zijn aan het spenen en apart slapen.

Gehecht ouderschap? Geven we de voorkeur aan onthechte ouders?!

Vertaling door Anouk Verhaaff

Eerder verschenen in Nieuwsbrief Natuurlijk Ouderschap nr 17, 2010