Boek: Letting Go As Children Grow – Deborah Jackson

Letting Go As Children Grow
from early intimacy to full independence – a parent’s guide
door Deborah Jackson

De meeste opvoedingsboeken moedigen ons aan om meer betrokken te raken bij het leven van onze kinderen. Maar Deborah Jackson legt uit dat des te sneller ouders stadia en fases van hun kinderen begrijpen, des te gemakkelijker hun leven wordt. Alles wat kinderen willen is acceptatie door hun gewone imperfecte ouders.

In 10 hoofdstukken bespreekt Deborah de verschillende stadia die kinderen doormaken. Hieronder volgt een vertaling van de samenvattingen die zij zelf per hoofdstuk heeft gemaakt. Hierdoor kun je lezen wat de essentie van het boek is. Deze samenvattingen geven goed de kern van waar het om gaat weer, maar zijn geen goede weerspiegeling van de schrijfstijl van Deborah Jackson. Zij schrijft heel levendig en met humor. Ze geeft tal van sprekende voorbeelden, waardoor haar relaas voor velen van ons heel herkenbaar wordt.

“Ik ben persoonlijk begonnen met het lezen van The Continuum Concept. Maar het boek van Deborah Jackson heeft het voor mij concreet gemaakt. Dit boek is geschreven door een moeder, leest vlot en is heel praktisch en concreet.

Het is een boek dat ik zo goed vind, dat ik het aan iedereen zou willen laten lezen, maar toch niet wil uitlenen.”

– Vera Wagemans, moeder van Chiara

1. Intimiteit – Baby’s zijn geen onbeschreven bladzijden

Het begin van het leven vergt intimiteit. Om los te kunnen laten, hebben baby’s eerst een gezonde menselijke hechting nodig. Een pasgeborene is geen onbeschreven blad waar ouders op moeten schrijven. Hij is zich bewust van zijn eigen behoeften en zijn mogelijkheden om met zijn ouders te communiceren. Door de behoeften van baby’s op te merken en hierin tegemoet te komen, dragen we bij aan de ontwikkeling van de persoonlijkheid van de baby.

De communicatie door de baby (door het lachen en huilen enz.) vormt de ouders. Zo ontstaat de subtiele conversatie, die voor de rest van hun leven doorgaat.
Het gehuil van baby’s is geen kritiek. De baby wil ons niet wegjagen, of ons er te veel bij betrekken, hij wil een liefdevolle omhelzing.

2. De nooduitgang – vertrouwen tonen in de lichamelijke vaardigheden van peuters

Kleine kinderen zijn over het algemeen in staat om zichzelf te beschermen tegen zichtbare gevaren, zoals trappen, scherpe punten, meubels en scharen. Ze zijn niet in staat om zich tegen de onzichtbare gevaren, of moeilijk in te schatten gevaren te beschermen, zoals snelrijdend verkeer, medicijnen en schoonmaakmiddelen.
De beste manier om het kind te leren op zijn eigen inschattingen te vertrouwen, is door te laten zien dat je hem zelf vertrouwd en door hem de kans te geven fysieke vaardigheden te oefenen.

3. Een kind ontdekt zichzelf – manieren waarop kinderen hun wereld ontdekken

Baby’s en kleine kinderen leren door aanraking, eerst door vastgehouden te worden en later door zelf vast te houden en te ontdekken met hun eigen handen. Hoe meer een kind bij een activiteit betrokken wordt, des te meer zal hij zijn leervaardigheid ontwikkelen.
Wat in de ogen van de ouders lijkt op een puinhoop, is vaak een belangrijk bijproduct van het creatieve proces. Wij kunnen nooit zoveel van de innerlijke wereld van het kind weten als hijzelf. Respect voor zijn creativiteit voedt zijn ontdekkingsdrang.
Het is moeilijk om de verbeelding van een kind te beschrijven, als we daar toch woorden voor gebruiken moeten we er voor oppassen hun ervaringen niet te veroordelen, voor te schrijven, te labelen of belachelijk te maken.

“Snowmen, elephants and trees can be any colour, any colour at all”

4. Balanceren – het dagelijkse spel is zijn werk

Hoe onbeduidend, onsamenhangend of langzaam het voor ons is, het spel van het kind is waar hij voor geboren is. Kinderen die in hun eigen tempo, op hun eigen manier, hun eigen passies mogen volgen, ontwikkelen hierdoor zelfstandigheid. Het beste dat je een kind kunt geven is hem de tijd te geven spelenderwijs te leren, te socialiseren en te ontdekken wat zijn passies zijn.

5. Hurry up Harry – ouderschap in een gehaaste wereld

Kleine kinderen leven in een beschermde tijdloze bel, die ze beschermt tegen angst voor de toekomst en spijt van het verleden. Dit geeft ze de vrijheid om het ogenschijnlijke tijdloze heden te ontdekken. Ieder kind heeft de tijd nodig om even te dwalen, te stoppen en te staren. Een kind heeft de behoefte aan de mogelijkheid om in zijn eigen tempo te bewegen en te spelen. Dit betekent echter niet dat ouders hun gehele wereld om dat van het kind heen moeten organiseren. Kinderen zullen leren het onderscheid te maken tussen echte tijd en kindertijd en zich hieraan aan te passen.
Quality-time laat zich niet zo makkelijk in een schema passen. De echt mooie momenten doen zich vaak voor wanneer je ze het minste verwacht.

6. De training – kinderen leren om nuttig te zijn en er toe te doen

Voor we onze kinderen beginnen op te voeden, moeten ze weten en voelen dat we onvoorwaardelijk van ze houden. Een jong kind kun je niet met liefde verwennen en het is ook niet toegeven als je tegemoet komt aan de behoeften van een kind.
Beloningssystemen kunnen een afleiding vormen voor kinderen met zelfmotivatie. Deze gaan er van uit dat een kind niets voor zijn eigen bestwil zal willen doen.
Kinderen hebben behoefte aan specifieke en oprechte lof die specifieke vaardigheden aanmoedigen.
Overdreven complimenten zullen kinderen alleen maar een vertekend beeld van zichzelf en de wereld geven. Het is het beste er bij de opvoeding vanuit te gaan dat een kind zich goed wil gedragen en hem herhaaldelijk de kans te geven om dit te oefenen.

7. Discipline – echte verantwoordelijkheid en de kracht van spijt

Discipline komt voort uit een kinds besef er toe te doen en uit verantwoordelijkheidsgevoel. Hij zoekt hiervoor aanwijzingen in het gedrag van volwassenen en oudere kinderen om hem heen. Discipline moet niet verward worden met straf. Straf is een te veel gebruikt hulpmiddel.
We zijn het aan onze kinderen verplicht ze de regels van onze cultuur over te brengen, maar ze kunnen deze als ze opgroeien wel ter discussie stellen.
Zelfs kleine kinderen hebben een sterk moreel besef en zijn in staat om spijt en medeleven te betuigen. Ook kunnen ze aardige dingen doen waarvan je zou denken dat ze daar veel te jong voor zijn. Deze uitingen nemen toe als ze worden opgemerkt en aangemoedigd.

8. Toon je emotie – is het veilig om te praten?

De gevoelens van kinderen worden primair geuit door hun lichaam. Een kind vragen zijn emoties in woorden uit te drukken is misschien te veel gevraagd. Een manier om kinderen aan te moedigen om te praten is door jezelf beschikbaar te stellen, maar toch met iets anders bezig te zijn. Kinderen kunnen je er dan zelf bij betrekken.
Kinderen hebben het niet nodig dat wij anticiperen, of hun emoties interpreteren of ontkennen.
Kinderen zijn zich sterk bewust van hun lichaam en nemen angsten en emoties van anderen waar en hebben zelf een breed scala aan angsten.
Een kind heeft ouders nodig die eerlijk zijn tegenover zichzelf en die hem de ruimte geven om te ontdekken wat hij echt voelt. Kinderen willen veel minder van hun ouders dan de meeste ouders bereid zijn te geven.

9. Loslaten – waarom teenagers ons nog steeds nodig hebben

Het loslaten van teenagers betekent niet dat je ze op moet geven, adolescenten ondervinden veel terugval op hun weg naar volwassenheid. Adolescenten zijn op hun best als ze zich sterk geworteld voelen in de familie en hun omgeving. Hoe eerder kinderen zich nuttig voelen tussen volwassenen, des te meer zullen ze zich op hun gemak voelen met de rechten en verantwoordelijkheden van de adolescentie.
Als we er op staan om jong volwassenen te behandelen als grillige jonge kinderen, moeten we er niet raar van opkijken als ze zich ook daadwerkelijk als jonge grillige kinderen gaan gedragen.

10. Tijd en een plaats voor ons – een handleiding voor verstandige ouders

Ouder zijn vergt omgaan met veranderingen. Dit is heel erg moeilijk als we gestresst zijn en ons schuldig voelen. De stress en het schuldgevoel nemen toe wanner de omgeving uit elkaar valt. We hebben steun van onze omgeving nodig om onze taak zo goed mogelijk te kunnen volbrengen. Als onze eigen familie te ver weg woont of niet bereid is te helpen, dan moeten we zelf een netwerk creëren. Om hulp vragen is geen zwakte. Veel van ons hebben een leven dat uit verschillende hokjes bestaat. Hoe beter de hokjes op elkaar aansluiten, des te makkelijker zal het allemaal gaan. De enige perfecte ouders zijn de theoretici die zelf nog kinderen moeten gaan opvoeden.
Geeft het op om te hard je best te doen, maar geef nooit op.

“We pushen onze kinderen, we pushen onszelf. Dit is een pleidooi om te stoppen met pushen. En om zo aardig tegen onszelf te zijn als we zouden willen dat anderen dat waren. Om het diepgaande goede van het leven dat in ieder kind ontstaat, niet te verstoren en met de stroom mee te gaan”.

Ik vind “Letting go as children grow” heel goed geschreven, het is leuk om te lezen. Het staat vol leuke anekdotes en citaten die een heel herkenbaar beeld schetsen.

Ook de inhoud spreekt mij erg aan. Ik merk bij mezelf dat ik me af en toe toch ongewild laat meeslepen in het streven naar perfectie, zowel bij mezelf als ouder, als ook bij de “prestaties” van mijn kinderen. Door het (her)lezen van dit boek besef ik dat het allemaal veel makkelijker wordt als ik er met meer vertrouwen en meer ontspannen mee omga.

Het is een boek dat ik in de toekomst regelmatig uit de kast zal halen om meer te lezen over de stadia waar mijn kinderen zich in bevinden en om me er aan te herinneren ze, vol vertrouwen, te laten gaan.

Letting Go As Children Grow:
from early intimacy to full independence – a parent’s guide
A twenty-first century update of Do Not Disturb – Deborah Jackson
Uitgeverij: Bloomsbury
ISBN:0747565767

Boekbespreking door Michelle

Eerder verschenen in Nieuwsbrief Natuurlijk Ouderschap 15, 2005