Een band aangaan met je pasgeboren baby

Op basis van een artikel door William Sears

Wat betekent hechting?

Het woord hechting wordt gebruikt voor de intieme binding tussen ouders en de baby meteen na de geboorte. In 1980 werd het door de wetenschappers Marschall H. Klaus en John H. Kenell onderzocht en beschreven in het boek “Maternal-Infant Bonding”. Ze stelden op wetenschappelijk niveau vast dat het vroege contact van moeder en kind zorgde voor een hechtere binding.

Hechting is een voortzetting van de relatie die de moeder en het kind vóór de geboorte hadden. De lichamelijke en chemische veranderingen van het lichaam van de moeder en de geboorte bevorderen de hechting. Hechting brengt moeders en baby´s samen. Wetenschappelijke studies zorgden ervoor dat er in ziekenhuizen rooming-in mogelijk werd.

Hechting is geen alles-of-niets verschijsel. Hechting tijdens deze biologisch gevoelige periode zorgt voor een goede start van de ouder-kind relatie. Maar het is geen garantie dat het altijd een goede hechting is en blijft. De overwaardering van deze hechting bezorgde veel moeders, waarbij door medische redenen het contact direct na de geboorte niet mogelijk was, onnodige schuldgevoelens.

Wat gebeurt er dan bij baby´s die tijdelijk gescheiden worden van hun moeder, zoals bij keizersnede of vroeggeboorte? Zijn er dan ingrijpende, blijvende gevolgen door het ontbreken van deze vroege contactperiode? Het alles-of-niets principe gaat niet altijd op. Zodra de baby en de moeder weer bij elkaar kunnen zijn en er een hechte band kan ontstaan door de principes van Attachment Parenting, kan de scheiding worden gecompenseerd. Dit hebben we gezien bij adoptieouders, bij hun eerste contact met een één week oude baby, die net zulke intense gevoelens uiten als biologische ouders bij de geboorte.

Vader-baby hechting

De meeste onderzoeken naar hechting waren gericht op moeder-baby hechting, de vader werd sporadisch genoemd. De laatste jaren is er ook naar de rol van de vader gekeken. Het is niet alleen belangrijk wat de vader voor de baby doet, maar ook wat de baby voor de vader doet. De hechting met de baby vlak na de geboorte laat de gevoelige kant in de vader ontwaken.

Vaders worden vaak onhandig genoemd als het gaat om de verzorging van pasgeboren baby´s en tweederangs verzorgers, vooral als de moeder zelf voedt. Maar vaders hebben hun eigen specifieke rol die ook belangrijk is voor de baby.

Onderzoeken laten zien dat vaders, die de kans hebben gekregen een actieve rol te spelen in de verzorging van de baby, net zulke goede verzorgers werden als de moeder. Ze reageren misschien niet zo snel en automatisch, maar zijn in staat een hechte band op te bouwen met hun pasgeboren kind.

Zeven tips voor een betere hechting

1. Stel routine procedures uit
Vaak doet de verzorgende verpleegster de routine onderzoek en behandeling, . Vraag de verpleegster om deze procedure wat uit te stellen, zodat er meer tijd is voor deze eerste, gevoelige periode.

2. Blijf bij elkaar
Vraag je verloskundige of gynaecoloog je baby na de geboorte op je buik of borst te leggen, tenzij er medische redenen zijn waardoor het niet kan.

3. Laat je kind na de geboorte meteen aan de borst drinken
De tepelstimulatie zorgt voor de productie van het hormoon oxytocine, wat zorgt voor een snellere samentrekking van de baarmoeder en het eerder stoppen van het postnatale vloeien. Ook zorgt het voor de productie van het hormoon prolactine, dat je capaciteiten als moeder bevordert.

4. Rooming-in
Hechting stopt natuurlijk niet na de bevalling. Het maken van visueel, tactiel, auditief, reuk en zuigcontact met je baby zorgt ervoor dat je dit kleine wezentje niet meer wilt laten gaan. Wij adviseren gezonde moeders en gezonde baby´s bij elkaar te blijven tijdens hun verblijf in het ziekenhuis.

5. Raak je baby aan
Naast het genieten van je baby streel je hem ook, liggen jullie huid-aan-huid, knuffel je zijn hele lijfje. Het is heerlijk om je baby aan te raken en te strelen, maar het heeft ook medische voordelen. De huid, het grootste orgaan van het menselijk lichaam, heeft veel zenuwuiteinden. Daardoor stimuleer je de ademhaling van de baby als het net geboren is.

6. Kijk naar je baby
Je pasgeboren baby ziet het best op een afstand van 20-25 cm, ongeveer de normale afstand van tepel-tot-oog tijdens het voeden. Hou je kind op deze afstand voor je gezicht tijdens de korte periode na de bevalling dat je baby wakker is. Als je in de ogen van je baby kijkt, kan het een waterval van moederlijke emoties losmaken.

7. Praat met je pasgeboren baby
Tijdens de eerste uren en dagen na de geboorte zal er een natuurlijke taal ontstaan tussen moeder en baby. Stem-analyses laten een unieke ritmische en aangename stem van de moeder zien.

Rooming-in versus verzorging door de verpleging

We zien dat de moeders en baby´s hiervan genieten. Bij volledige rooming-in kun je je moederinstinct oefenen terwijl je hormonen je daarop instellen. In onze en andere tests zien we dat bij volledige rooming-in moeder en baby de volgende voordelen hebben:

· Rooming-in baby´s lijken tevredener omdat ze maar te maken hebben met één verzorgster/moeder.
· Volledige rooming-in laat de taken van het verplegend personeel veranderen: ze verzorgen de moeder, waardoor de moeder beter voor de baby kan zorgen.
· Rooming-in baby´s huilen minder en hebben sneller een regelmatig slaap-waak ritme. Baby´s in een aparte ruimte worden soms rustig gehouden door een radio met het geluid van een kloppend hart.
· Moeders hebben minder problemen met borstvoeding. Haar melk komt sneller en de baby is sneller tevreden.
· Rooming-in baby’s hebben minder kans op geelzucht, waarschijnlijk omdat ze meer melk krijgen
· Rooming-in moeders hebben meer rust. Zo’n moeder is minder bezorgd en maakt zich minder druk om haar baby. De meeste baby´s slapen de eerste dagen heel veel. Het is een bakerpraatje dat de moeders, waarvan de baby door de verpleging wordt verzorgd meer rust krijgt.
· Rooming-in moeders hebben minder vaak een postnatale depressie.

Rooming-in is een oplossing voor vrouwen die het moeilijk vinden moeder te worden. Alle baby’s worden geboren met een aantal eigenschappen, hechting bevorderend gedrag genoemd, om de verzorger aan te trekken. Deze kenmerken zijn bijvoorbeeld grote, ronde ogen, ronde wangen en lijfje, de zachte huid, het luide zuchten, de ongelooflijke lekkere geur en misschien het belangrijkste van alles, de vroege communicatie – het huilen en de geluidjes voordat hij begint te huilen.

Zo werkt het systeem van deze communicatie: Als de baby begint te huilen, worden de emoties van de moeder geactiveerd. Dit is zowel lichamelijk als psychisch. Door het huilen van haar baby voelt de moeder het bloed in haar borsten stromen, gevolgd door de biologische drang de baby te pakken en te voeden. Dit is één van de beste voorbeelden hoe de biologische signalen van de baby het biologisch antwoord van de moeder uitlokt. Er is geen ander signaal ter wereld dat zo´n intens antwoord bij de moeder veroorzaakt als het huilen van de pasgeboren baby. Op geen ander moment in het leven van de baby zal taal de moeder zo sterk stimuleren als nu.

We kijken even wat er gebeurt als baby en moeder bij elkaar zijn door rooming-in. De baby begint te huilen. Moeder neemt de baby meteen en voedt de baby, omdat ze bij hem is en haar lichaam op de baby reageert. De baby stopt met huilen. Als de baby weer wakker is, kreunt hij en trekt grimassen voordat hij gaat huilen. De moeder reageert weer hetzelfde. Als de baby nu wakker wordt pakt de moeder haar baby al op het moment dat hij begint te kreunen en grimassen trekt en voedt de baby voordat hij begint te huilen. Ze heeft de signalen van de baby leren interpreteren en reageert op de goede manier. Na een tijd oefenen in de ziekenhuisperiode gaan ze naar huis als een goed op elkaar ingespeeld team. Door het huilen worden er bij de moeder hormonen geproduceerd waardoor de melk uit haar borsten kan stromen en moeder en kind in biologische harmonie zijn.

Nu vergelijken we dat met de situatie waarbij de verpleging voor het kind zorgt. Stel je voor dat de pasgeboren baby in een plastic bedje ligt. Hij wordt wakker, heeft honger en huilt samen met nog twintig andere baby´s in plastic bedjes die allemaal wakker geworden zijn. Een vriendelijke en zorgzame verpleegster hoort het huilen en reageert zo snel haar werk klaar is, maar ze heeft geen biologische binding met de baby die huilt, geen programma die afgestemd is op die specifieke baby, haar hormonen reageren ook niet op babygehuil. De huilende, honger hebbende baby wordt na een tijdje naar de moeder gebracht. Het probleem is dat de baby´s in twee fasen huilen: de eerste geluidjes zorgen voor de hechting, terwijl het gehuil van de tweede fase meer irritant is en eerder afstotend kan werken.

Van de moeder die de eerste fase van het huilen heeft gemist van dit biologisch drama, omdat ze er niet bij was toen de baby begon te huilen, wordt verwacht dat ze adequaat reageert. Op het moment dat de verpleging de baby naar de moeder brengt, kan hij zelfs gestopt zijn met huilen (terugtrekken van de pijn) of begroet de moeder met intens gejammer omdat hij zo van streek is. De moeder hoort alleen het huilen wat eerder afstoot dan aantrekt. Ook zij wil het kind voeden, maar ze kan hierdoor zo in de war raken dat ze melk niet los kan laten en de baby nog harder begint te huilen. De moeder gaat steeds meer twijfelen aan haar kunnen, de baby blijft misschien nog langer bij de verpleging en moeder krijgt het gevoel dat de “deskundigen” beter voor haar kind kan zorgen dan zij zelf. Deze scheiding leidt tot meer gemiste kansen en verbreekt de binding tussen moeder en baby en ze kennen elkaar niet als ze ontslagen worden uit het ziekenhuis.

Dit gebeurt niet met de rooming-in baby. Hij wordt wakker in de kamer van de moeder, zijn zachte gejammer voordat hij gaat huilen worden meteen beantwoordt en hij wordt gevoed voordat hij gaat huilen of voordat het huilen afstotend wordt. Dus de moeder en de baby profiteren van deze situatie van rooming-in. Baby´s huilen minder, moeders kunnen beter omgaan met het baby-gehuil en het baby-stress-syndroom (onrust, darmkrampen, onophoudelijk huilen) komt minder voor dan bij baby´s die door de verpleging zijn verzorgd. Een betere term voor rooming-in zou fitting-in kunnen zijn. Door meer bij elkaar te zijn en de communicatie met elkaar te oefenen, kunnen moeder en kind leren hoe ze goed bij elkaar passen en het beste uit elkaar te halen.

Vertaling en samenvatting door Monique Darda van het artikel
Bonding with Your Newborn – William Sears, MD

Eerder verschenen in Neuwsbrief Natuurlijk Ouderschap nr 15, 2005.

Meer lezen van Dr. Sears?
Surf naar www.askdrsears.com

Eén reactie aan “Een band aangaan met je pasgeboren baby”

  1. […] slaapt heeft rooming in nog meer voordelen. Rooming in stimuleert de borstvoeding, verbetert de moeder-baby band en verkleint het risico van […]