Samen slapen in Japan en de VS
In 1999 is het resultaat van een onderzoek verschenen naar de relatie tussen samen slapen en slaapproblemen bij kleine kinderen in culturen met verschillende slaapgebruiken. De artsen Sara Latz, Abraham W. Wolf en Betsy Lozoff kozen voor Japan in vergelijking met de VS, omdat beide landen op economisch gebied vergelijkbaar ontwikkeld zijn.
De aanleiding voor het onderzoek was de publicatie van een ander onderzoek in de VS waarin gesuggereerd werd dat kleine kinderen die samen met hun ouders slapen en altijd in hun gezelschap in slaap vallen, meer slaapproblemen hebben dan de kinderen die alleen slapen. De artsen vroegen zich af of in een cultuur waar samen slapen geaccepteerd was, slaapproblemen net als in de VS ook in verband werden gebracht met de slaapgewoonten. In de VS wordt door kinderartsen en medewerkers uit de geestelijke gezondheidszorg geadviseerd je kind alleen in slaap te laten vallen, en ’s nachts niet in bed te nemen.
Volgens de uitkomst van het onderzoek slaapt in Japan negenenvijftig procent van de kinderen drie of meer keer per week de hele nacht bij de ouders. In de VS is dat vijftien procent, en elf procent dààrvan de hele nacht. In de Amerikaanse groep wordt samen slapen in verband gebracht met moeilijk naar bed gaan, ‘s nachts wakker worden en verder alle ernstige slaapproblemen. De Japanse groep laat alleen een verband zien tussen samen slapen en ’s nachts wakker worden, er zijn geen problemen bij het naar bed gaan. En zeer interessant daarbij is dat het deel van de groep Japanse kinderen dat ’s nachts vaker wakker werd, terwijl ze bij hun ouders sliepen, net zo groot was als de groep Amerikaanse kinderen die alleen sliep en hun ouders ‘s nachts nodig hadden. Dit gaat dwars tegen de opvatting in van Amerikaanse kinderartsen dat kleine kinderen en hun ouders voor een goede nachtrust het beste apart kunnen slapen.
Samen slapen wordt als gewoon gezien in de Japanse samenleving. Achtenzestig procent van de kinderen hebben een bed of mat in de ouderlijke slaapkamer. ‘Kawa’ wat staat voor een tussen twee oevers stromende rivier, wordt gebruikt als aanduiding voor de gewoonte met de bescherming van je ouders te slapen. Wat ook van invloed kan zijn op de slaapgewoonten is dat een zuigeling wordt gezien als een apart wezen dat vanaf het begin afhankelijke relaties met anderen nodig heeft om zich goed te kunnen ontwikkelen. In de VS is dat omgekeerd: daar zien we een zuigeling als een afhankelijk wezen, dat voor zijn ontwikkeling onafhankelijk van anderen gemaakt moet worden. Verder is de romantische liefdesrelatie in de VS de belangrijkste aanleiding voor een huwelijk, terwijl in Japan dat nog steeds het verbond tussen twee families is. Het komt vaak voor dat de vader apart slaapt van de rest van de familie, om bij de lange werkdagen een ongestoorde nachtrust te kunnen hebben. Dat kan de band tussen moeder en kind intiemer maken.
Harmonie in sociale omgang wordt in Japan zeer belangrijk gevonden. Japanse moeders zijn meer geneigd mee te gaan in de behoeften van hun kinderen, omdat zij erop worden aangekeken en kritiek kunnen verwachten als hun kind anderen tot last is met het uiten van verdriet of ontevredenheid.
In een eerder ontwikkelde theorie werd er van uitgegaan dat zuigelingen die even wakker worden bij de overgang van REM-slaap naar niet-REM-slaap, weer makkelijk in slaap vallen als de omstandigheden hetzelfde zijn als bij het naar bed gaan. Als een ouder bij zijn kind blijft tijdens het naar bed gaan, maar er niet is als het ’s nachts wakker wordt, zal het moeite hebben weer in slaap te komen. In de Japanse groep waren de ouders tijdens de slaap van hun kind altijd in directe nabijheid, en hun kinderen vielen weer in slaap met minimale inspanning van de ouders. In de Amerikaanse groep moest of het kind of de ouder eerst uit bed komen om samen in een bed te gaan liggen, wat meer verstoring tot gevolg heeft. Zich verzetten tegen de intense behoefte van kleine kinderen om ’s nachts bij hun ouders te willen zijn kan tot gevolg hebben dat ze niet naar bed willen, en ’s nachts vaak wakker worden. Andere factoren die slaapproblemen bij Amerikaanse samen slapers zouden kunnen veroorzaken, is dat samen slapen vaak als al dan niet tijdelijke oplossing wordt gekozen voor reeds ontstane slaapproblemen; dat het samen slapen niet regelmatig en maar een gedeelte van de nacht gebeurt; de afwijzende houding van professionals, en een ambivalente houding omtrent samen slapen van de ouders zelf. Waar de oorzaken van de slaapproblemen bij de Amerikaanse families ook mogen liggen, volgens de artsen die dit onderzoek hebben verricht is door de ervaringen met de Japanse families aangetoond dat samen slapen geen verband houdt met slaapproblemen bij kleine kinderen.
Noot van de redactie van het oorspronkelijk artikel:
Dit onderzoek laat mooi zien hoe cultuur gedrag beïnvloedt. Ondanks dat de wereld zo klein is geworden, moeten we dat in ons achterhoofd houden als we beoordelen wat ‘normaal’ is.
—Catherine D. DeAngelis, MD
Bron: http://archpedi.ama-assn.org/issues/v153n4/full/poa8246.html
Cosleeping in Context; Sleep Practices and Problems in Young Children in Japan and the United States; Archives of Pediatrics and Adolescence Medicine 1999;153:339-346
Bewerking door Eef Broek
Eerder verschenen in Nieuwsbrief Natuurlijk Ouderschap 3, 2000.
Geweldig dat dit soort geestverruimende onderzoeken worden gedaan! Als nederlandse ouders krijg je van huis uit en door de tendens in de maatschappij duidelijk mee hoe het “hoort”: een kind krijgt een eigen bed en een eigen kamer en wordt geacht vanaf de eerste dag daar zelfstandig te slapen. Als je dat niet doet verwen je je kind en ben je dus slechte ouders.
Tsja gelukkig trok ik me daar niet al teveel van aan bij onze eerste zoon, nu 4 jaar oud. In de interactie met hem voelde het voor mij intuitief alsof hij de nabijheid van mij en mijn man niet alleen overdag maar ook ’s nachts nodig had. Dus sliep hij bij ons vanaf het begin. Niemand in mijn omgeving deed dat met zijn kind, en ik merkte dat de grootouders het ook een raar idee vonden. Zou hij niet te beschermd opgroeien en zo een zwak kind worden, was de onderliggende gedachte van de afwijzing van onze slaapgewoontes.
Toen onze zoon bijna 2 jaar was gingen we met hem op een wereldreis van een jaar door Azie en N.Zeeland. We sliepen in goedkope hotels en een gedeelte van de tijd in een klein kampeerbusje: slechts 1 2 persoonsbed was de gehele reis nodig voor ons drieen en we sliepen als roosjes! Na terugkomst in NL een jaar later hebben we hem langzaam laten wennen aan slapen in een eigen kamer in een eigen bedje. Dat ging prima en nu slaapt onze oudste vanaf een uur of 8 ’s avonds in zijn eigen kamer.’s Ochtends om 5 uur wordt hij wakker en kruipt dan gezellig tot 7 uur bij ons.
Onze grote zoon heeft zich ontwikkeld tot een heel open, vrolijk, intelligent en veilig gehecht kind, dat bijv. bij het voor het eerst naar school gaan geen tranen laat maar zich veilig weet van onze aanwezigheid, ook als hij ons even niet ziet. Niks verwend of aan mamma’s broek hangen, gewoon een gezond ontwikkelde kleuter.
Naast ons bed staat sinds 2 maanden een zogenaamde co-sleeper, een wiegje dat aan het grote bed vaststaat met 1 open zijde en de matrassen zijn op gelijke hoogte. Onze jongste zoon van net 2 maanden slaapt daar heerlijk naast ons en als hij ’s nachts wil drinken hoef ik hem maar naar me toe te trekken en half slapend verder te voeden.
We zijn zeker van plan met dit kleintje dezelfde weg te bewandelen als met de oudste.
Onze omgeving is “om”: vrienden gebruiken ook een co-sleeper, ouders vinden het ondertussen “schattig” en steunen ons in onze eigen weg!
Soms is tegen de stroom ingaan het beste!
Wat een verademing om dit te lezen! Heel mijn omgeving gonst van de ‘goede’ raad en “zo hoort het nu eenmaal”. Ik probeer sinds de geboorte van mijn nu 4,5 maand oude zoontje mijn intuïtie te volgen. En die druist lijnrecht in tegen de goede raad van mijn moeder, familie, consultatiebureau, … Vandaar dat ik de eerste maanden nogal vaak gefrustreerd was, want ik probeerde me aan de ‘regels’ te houden, want mijn intuïtie dat kon toch niet, maar dat werkte niet voor mij en niet voor mijn zoontje.
Uiteindelijk heb ik alles aan mijn laars gelapt en volg ik mijn eigen ding. Mijn zoontje eet nu wanneer hij wil (en niet op dat en dat uur en maar 4 keer per dag) en sindsdien krijgt hij lekker bolle wangetjes van de borstvoeding en ook zijn beentjes zijn lekker bollend. Onze zoon slaapt nu ook al 1,5 maand tussen ons in en dat voelt zoveel beter aan! Hij vindt het geweldig en wij moeten niet meer helemaal wakker worden ’s nachts. Ik draai me naar hem toe en hij kan lekker eten en zo vallen we weer in slaap.
Ik ben blij dat ik deze site gevonden heb en deze onderzoeken kan lezen. Zo voel ik me meer gesteund, want we staan hier zo’n beetje alleen in onze opvoedingswijze. Iedereen vindt dat we ons zoontje verwennen door het zoveel te dragen, bij ons in slaap te laten vallen en te laten slapen, …
Maar door andere verhalen te lezen begrijp ik nu dat ik mijn intuïtie moet blijven volgen, ik zit op het goeie spoor!!
hallo,
Onze zoon slaapt ook heerlijk in ons bed aan mijn kant. heel veel mensen ware er tegen maar nu na 2,5 jaar is mijn omgeving er wel aan gewend. Het was helemaal niet de bedoeling. Ik had een schattig baby kamertje gemaakt. Alles was voor handen, een wieg, een wagen, een speen. Maar zoon lief wilde daar niks van weten. Hij wilde bij ons zijn! En wij bij hem! Ik voelde mij soms in tweeen gerukt door alle adviesen en raad. maar na een paar weken met zo’n klein afhankelijk wezentje wist ik het. Alleen mijn intuitie volgen is de juiste manier om mijn kind op te voeden. Niks laten huilen, stoppen met borstvoeding of eten en slapen op vaste tijden alleen in een bedje. Ik kijk gewoon naar mijn kind… en probeer te ontdekken waar hij behoefte aan heeft en speel daar direct op in. Veel mensen noemen dat verwennen. Naar mijn mening kan je kinderen alleen verwennen met spullen, niet met liefde!
Het wil absoluut niet zeggen dat ik niet mijn grenzen aan geef! (wat heel veel mensen denken) Ook mijn kind mag niet slaan, veel snoepen, op tafel zitten enz.. Maar het grappige is dat hij dat ook (bijna)helemaal niet doet, en volgens mij komt dat omdat hij totaal niet gefrustreerd is.
Nu is hij zo oud dat hij kan zeggen wat hij wilt, heeft een eigen bioritme ontwikkeld met slapen en eten (die eigenlijk altijd hetzelfde is) en is zeer zelfstandig en komt naar mij toe als er iets is of als ik moet helpen vraagt hij het. Hij drinkt nog steeds aan de borst en vind dit het fijnste wat er is. We hebben een fantastisch leven zo. Ik ben zelden geirriteerd naar mijn zoon toe en dat heeft volgens mij alles te maken dat ik probeer alle verwachtingen los te laten. Zodra ik namelijk iets van hem verwacht bv, dat hij voor 8 uur slaapt, zodat ik nog even tv kan kijken of dat hij asjeblieft iets eet), dan pas raak ik gefrustreerd en mijn kind voelt dat haarfijn aan! Ook word dit door veel mensen als “makkelijk” en niet goed gezien, want je geeft zogenaamd je grenzen niet aan. Maar ik vertrouw gewoon op mijn kind. Hij weet prima wanneer hij honger, dorst of slaap nodig heeft of gewoon een knuffel.
Ik merk het wel als hij alleen wilt slapen in zijn eigen bed, ook dat gaat volgens mij vanzelf.
groetjes!
Leuk dit te lezen. Mijn zoon is 3,5 jaar en slaapt op onze kamer. Vanaf baby was dat zo maar naderhand heeft hij zijn eigen kamertje gekregen. Hij is een onrustige slaper dus ik moest veel uit mijn bed en de buurvrouw beneden had er last van. We hebben besloten om hem op onze kamer te leggen, nu slaapt hij beter. Als hij droomt laat ik hem weten dat ik er ben en hij slaapt lekker verder. Als hij naar bed gaat leg ik mij bij hem tot hij slaapt en hij vind dat zalig. Ik denk dat het welbevinden van een kind toch het belangrijkste is. Wat mij opvalt is dat hij veel sterker staan naar de wereld. Hij is een heel sociaal en lief kind.
Groetjes