Wennen baby’s van nog geen jaar zich zelf af van de borst?

Kelly Bonyata

Het is zeer ongebruikelijk dat baby’s zich werkelijk van de borst afwennen vóór hun eerste verjaardag. Het komt echter regelmatig voor dat een moeder zegt dat haar baby zichzelf met 9 of 10 maanden heeft gespeend. Hoe kunnen deze twee feiten met elkaar worden verenigd?

Als een moeder zegt dat haar baby zich al voordat hij een jaar oud was van de borst heeft afgewend, bestaat de mogelijkheid dat ze een normale ontwikkelingsfase (soms in combinatie met haar eigen wensen) heeft geïnterpreteerd als de wens van de baby om te stoppen met borstvoeding. Sommige baby’s wennen zich, ondanks verwoede pogingen van de moeder om dit te voorkomen, inderdaad af van de borst voordat ze een jaar oud zijn. Dat is echter zeldzaam.

Een 9 of 10 maanden oude baby raakt makkelijk afgeleid en is erg geïnteresseerd in wat er allemaal om hem heen gebeurt. Als een baby regelmatig voeding via de fles of een bekertje krijgt aangeboden, ontdekt hij dat hij ermee kan rondlopen/kruipen en op die manier niets hoeft te missen. Om die reden geeft een aantal baby’s in deze ontwikkelingsfase de voorkeur aan de fles of het bekertje. Veel baby’s van deze leeftijd vinden het gewoon interessanter van alles te leren over de wereld dan zich de hele dag met eten bezig te houden. Dezelfde baby’s gaan er vaak toe over ’s nachts meer te drinken om hun gebrek aan belangstelling voor de borst overdag te compenseren.

Mijlpalen, zoals kruipen en lopen, en tijden van stress zoals bij het krijgen van tandjes of bij ziekte kunnen er ook voor zorgen dat de baby minder belangstelling heeft voor de borst; op deze leeftijd is er vaak iets dergelijks aan de hand. Een zuigelingenstaking (als de baby plotseling de borst weigert en zich er niet lekker bij lijkt te voelen) komt ook vaker voor rond deze leeftijd, misschien wel om dezelfde redenen.

Een baby die zichzelf van de borst afwent is meestal aanzienlijk ouder dan een jaar, haalt zijn meeste voeding uit vaste voeding, kan goed uit een bekertje drinken en drinkt geleidelijk aan minder aan de borst. Als het kind zelf mag aangeven wanneer het van de borst af wil, gebeurt dat als hij er geen behoefte meer aan heeft, zowel voedingstechnisch als emotioneel. Het aspect vaste voeding maakt het onwaarschijnlijk dat baby’s van nog geen jaar zich van de borst afwennen, want de beste gezondheid verkrijgen baby’s van nog geen jaar door voornamelijk moedermelk tot zich te nemen.

In onze samenleving wordt van baby’s verwacht dat ze zo snel mogelijk onafhankelijk kunnen en moeten worden. Baby’s die de hele nacht doorslapen, alleen slapen, zindelijk zijn, de borst niet meer krijgen enzovoort worden als zelfstandigere baby’s gezien. Als gevolg hiervan worden deze vormen van onafhankelijkheid de baby vaak opgedrongen voordat hij er klaar voor is. En als het lijkt alsof de baby genoeg heeft van de borst, vragen maar weinig moeders zich af of het misschien gewoon een fase is en wordt al snel overgeschakeld op de fles.

Als je wilt voorkomen dat je baby te vroeg van de borst af gaat, zijn hier wat suggesties:

– Bied gedurende ten minste het hele eerste jaar steeds eerst de borst aan en dan pas vaste voeding. Laat de vaste voeding in deze periode niet belangrijker worden dan borstvoeding.
– Zorg ervoor dat je beschikbaar bent om je kind te voeden als het aangeeft bij je te willen drinken. Wees je ervan bewust op wat voor subtiele manier je misschien zelf bijdraagt aan het afwennen. Afgeleid worden door de moeder is een methode om je baby van de borst te laten afwennen.
– Leg geen beperkingen op aan de tijden en plaatsen waar je je baby de borst geeft, want ook dat is een manier om je kind van de borst af te wennen.
– Sta je baby toe om desgewenst ook ’s nachts bij je te drinken. Jijzelf slaapt vast beter en je baby drinkt vaker als hij bij je in de kamer en/of bij je in bed slaapt.
– Bied je baby vaak de borst aan; wacht niet tot hij de borst ‘eist’. Wees je ervan bewust dat borstvoeding geven op basis van de methode ‘niet aanbieden – niet weigeren’ ook een manier is om je kind van de borst af te wennen.
– Blijf in de buurt – draag je baby vaak of houd hem vaak vast. Op die manier maak je de borst toegankelijker voor je baby.
– Als je het gevoel hebt dat je te weinig melk hebt, neem dan maatregelen om je melkproductie te stimuleren. Baby’s kunnen hun belangstelling voor de borst verliezen als de moeder onvoldoende melk produceert.
– Maak zo min mogelijk of helemaal geen gebruik van de fopspeen en de fles. Als de baby bijvoeding nodig heeft omdat hij gescheiden is van zijn moeder, gebruik dan alleen de fles als je als moeder fysiek gescheiden bent van je baby. Gebruik het formaat speen voor pasgeborenen, ongeacht de leeftijd van je baby. Hij moet er dan echt voor werken om voeding uit de fles te krijgen, net zoals aan de borst. Maak zo min mogelijk of geen gebruik van de fopspeen als jij met je baby samen bent, zodat je baby’s zuigbehoefte hem geïnteresseerd maakt in de borst. Overweeg als je baby ouder is dan zes maanden liever een bekertje te gebruiken dan de fles.
– Geef geen fles of bekertje waar de baby mee kan rondlopen. Als je wilt dat de baby meer aan de borst drinkt, beperk het gebruik van een bekertje dan alleen om te geven wat hij nodig heeft om uitdroging te voorkomen en zijn voedsel goed te verteren. Suikerhoudende drankjes (ook sappen) voorkomen dat hij een echt goed hongergevoel krijgt – gebruik deze zo min mogelijk of in het geheel niet.
– Wees je bewust van de momenten die je niet echt afwennen van de borst kunt noemen. Kijk goed naar het natuurlijke groeiritme van je kind.

Meer lezen over lang borstvoeding geven?

Borstvoedingorganisatie LLL geeft een aantal brochures uit die aansluiten bij het onderwerp van het artikel ‘wennen baby’s onder een jaar zich zelf af van de borst?’
– Stoppen met borstvoeding
– Borstweigeren
– Lang voeden

In het Engels is er het boek ‘Mothering your Nursing Toddler’ van Norma Jane Bumgarner, o.a. te leen bij APEU.

Eerder verschenen in Nieuwsbrief Natuurlijk Ouderschap 4, 2000.